Codzienne problemy w opiece nad chorymi na Alzheimera i inne zespoły otępienne bywają przytłaczające. Osoby te z powodu dużych problemów z pamięcią, mają kłopot z porozumiewaniem się. Z wysiłkiem szukają odpowiednich słów, zapominają, co chciały powiedzieć.
Poniżej kilka porad dotyczących porozumiewania się z chorym:
- Nawiązuj kontakt wzrokowy z osobą chorą i zwracaj się do niej po imieniu, aby przyciągnąć i skupić jej uwagę.
- Bądź świadom tonu swojego głosu oraz tego jak głośno mówisz, jak patrzysz na chorego i tego, co wyraża twoja mowa ciała (zacięte usta, gniewne spojrzenie, ręce ciasno splecione wyrażają napięcie lub złość).
- Zachęcaj do rozmowy i spraw, by trwała możliwie jak najdłużej (podpowiadaj brakujące słowa).
- Oprócz mówienia używaj innych sposobów komunikacji np. delikatnego dotyku, gdy chcesz pokierować chorym lub głaskania, by wyrazić aprobatę i okazać sympatię.
- Kiedy chory się upiera lub jest agresywny, spróbuj odwrócić jego uwagę proponując spacer lub przekąskę.
Aby zachęcić chorego do porozumiewania się:
- zachowuj się w sposób ciepły, czuły i rzeczowy,
- podczas rozmowy trzymaj podopiecznego za rękę
- bądź otwarty na to, co może chorego niepokoić, nawet jeśli trudno to zrozumieć
- okazuj zainteresowanie
- pozwalaj podejmować niektóre decyzje
- bądź cierpliwy przy wybuchach złości, pamiętaj, że w ten sposób „przemawia ” choroba
- jeśli odczuwasz frustrację, zrób sobie przerwę, wyjdź na balkon, albo stań przy otwartym oknie i zrób kilka głębokich wdechów.
Aby skutecznie komunikować się z chorym warto przestrzegać kilku prostych zasad:
- nie wchodź w rolę chorego i nie przytakuj, jeśli z czymś się nie zgadzasz
- słuchaj, nie komentuj, nie zwracaj uwagi, nie pouczaj, nie tłumacz – to nie pomoże, a może wzbudzić agresję
- dawaj proste polecenia krok po kroku (jeśli trzeba powtarzaj je i przeznacz tyle czasu ile chory potrzebuje na reakcję, staraj się nie przerywać)
- nie mów o chorej osobie, tak jakby jej nie było w pomieszczeniu
- nie zwracaj się do chorego jak do dziecka lub „dziecięcym” głosem
- nie wytykaj błędów(np. przy ubieraniu), lecz zaproponuj: „spróbujmy zrobić to tak ….”
- nie mówimy „nie rób tego”, lecz „proszę zrób tak”
- jeśli zadajesz pytanie choremu, staraj się, żeby odpowiedź ograniczała się do słów „tak” i „nie”, a więc zamiast pytać: „Jak się czujesz” należy zapytać „czy jesteś zmęczony? spokojny? zdenerwowany?
- należy ograniczać wybór – nie pytaj „co chciałbyś na obiad”?, lecz „chciałbyś na obiad kurczaka czy mielone?”
- zamiast pytać „czy jesteś głodny”? należy powiedzieć „obiad gotowy, zjedzmy”
- staraj się nie mówić „nie pamiętasz?”, albo „mówiłam ci przecież” – to bardzo frustrujące dla chorego.
Podstawowa reguła opieki zawiera się w odpowiedzi na pytanie „Jak rozwiązałabym ten problem, gdyby moim podopiecznym było 3-letnie dziecko?”.
