Bezpieczna jesień życia

Przez setki lat ludzie z trudem dożywali pięćdziesiątki. Dziś to się radykalnie zmieniło. Spotkanie dziewięćdziesięciolatka nie jest już niczym wyjątkowym. Dzięki postępom medycyny i farmakologii średnia długość życia ulega wydłużeniu. Szacuje się, że w ciągu dekady przybędzie w Polsce prawie 2 mln osób w wieku emerytalnym. W starzejącym się społeczeństwie stopniowo będzie zatem wzrastać liczba ludzi niesamodzielnych i samotnych. Pomimo, że osoby w podeszłym wieku są nieodłącznym elementem społeczeństwa, często są traktowane tak, jakby już do niego nie należały, a ich potrzeby życiowe spychane są na margines.

Badania społeczne

Wypowiadając się na temat własnej starości, osoby badane zawsze podkreślają znaczenie niezależności i samodzielności w swoim życiu. Jedynie co piąty ankietowany chciałby mieszkać na starość z rodziną. Ponad połowa pragnie pozostać samodzielna i tylko doraźnie korzystać z pomocy bliskich. Uznaniem społecznym cieszą się te rozwiązania, które stwarzają osobom w podeszłym wieku możliwość pozostania w swoim naturalnym środowisku i strefie komfortu.

Potrzeby seniorów

Zapytani o obszary, w których potrzebują pomocy, seniorzy wymieniają: prowadzenie gospodarstwa domowego, sprawy urzędowe i administracyjne, pomoc w wizytach u lekarza i opieka medyczna. Ponad połowa z nich mówi o potrzebach finansowych. Ważnym aspektem jest również dotrzymywanie towarzystwa.

Biorąc pod uwagę powyższe wyniki badań społecznych, bardzo dobrym rozwiązaniem wydaje się być pomoc profesjonalnych opiekunów zewnętrznych.

Polskie Centrum Opieki Domowej powstało właśnie po to, by pomagać seniorom i ich rodzinom. Nasi doświadczeni i profesjonalni opiekunowie każdego dnia sprawiają, że codzienność staje się łatwiejsza. Są jak przyjaciel – zawsze gotowy do pomocy i dyskretny. Jesteśmy po to, aby pomóc.

JAK DBAĆ O WZROK SENIORA?

Wzrok każdego z nas pogarsza się wraz z wiekiem i często pojawiają się poważne choroby oczu. Statystyki pokazują, że aż 90 % seniorów po sześćdziesiątym roku życia dotkniętych jest zaćmą, jaskrą lub zwyrodnieniem plamki żółtej. Przy odpowiedniej profilaktyce można jednak opóźnić te procesy, a czasem całkiem zatrzymać. Co robić, aby jesień życia miała ostre barwy i wyraźne kształty?

Krople i ćwiczenia na suche oko

Suchość oka to jedna z najczęstszych dolegliwości występujących u osób starszych. Mniejsze wydzielanie filmu łzowego powoduje pieczenie i swędzenie oczu, uczucie piasku pod powiekami, a nawet zaburzenia ostrości widzenia. By uwolnić podopiecznego od dyskomfortu, warto zakrapiać jego oczy odpowiednimi kroplami. Skuteczna jest też prosta gimnastyka oka, polegająca na częstym mruganiu oraz naprzemiennym patrzeniu w dal i na przedmiot znajdujący się tuż obok. W trakcie tych ćwiczeń oko wydziela potrzebną wydzielinę.

Zmiana nawyków żywieniowych

Dieta ma ogromny wpływ na kondycję wzroku. Jak dowodzą badania, w jadłospisie osób starszych powinny znaleźć się dwa cenne przeciwutleniacze – luteina i zeaksantyna. Bogatym ich źródłem są zwłaszcza warzywa – szpinak, papryka, brokuły, sałata. Nasz organizm gromadzi je w siatkówce oka, chroniąc jednocześnie przed wystąpieniem zwyrodnienia plamki żółtej. Lekarze okuliści zalecają dietę bogatą w witaminy A, E i C, a także kwasy omega-3, których najlepszym źródłem są ryby. Składniki te pomagają nie tylko w utrzymaniu dobrej kondycji oczu, ale zapobiegają powstawaniu zaćmy.

Warunki zewnętrzne

Najważniejsze jest przede wszystkim nawilżanie powietrza i utrzymywanie odpowiedniej temperatura pomieszczenia. Dla komfortu psychicznego warto również zadbać o odpowiedni rodzaj światła i właściwą dawkę snu. Sen jest ważny dla regeneracji całego naszego organizmu, w tym także dla regeneracji oczu. Zbyt mało snu sprzyja zmęczeniu oczu, które powoduje podrażnienia i wysychanie. Natomiast podczas spacerów warto zadbać o kapelusz lub dobre okulary przeciwsłoneczne. Zbyt długa ekspozycja oczu na promieniowanie UVA oraz UVB może być bardzo groźna w skutkach, przyczynia się bowiem do uszkodzenia plamki żółtej, a nawet do powstawania nowotworów gałek ocznych i powiek. Promienie słoneczne wysuszają powierzchnię oka, przez co podczas słonecznych dni może towarzyszyć Ci uczucie suchości, piasku pod powiekami lub pieczenia.

Wizyty u okulisty

Nie zapominajmy też o regularnych wizytach u lekarza okulisty. Seniorzy powinni badać swój wzrok co najmniej raz w roku. Częściej, jeśli chorują na cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze. Systematyczne kontrole umożliwiają szybkie rozpoznanie choroby wzroku i skuteczne jej leczenie.

10 prostych rad, które pomogą skutecznie komunikować się z chorym na Alzheimera

Nie wchodź w rolę chorego i nie przytakuj, jeśli się z czymś nie zgadzasz.
Słuchaj, nie komentuj, nie pouczaj.
Dawaj proste polecenia krok po kroku. Jeśli trzeba powtarzaj je i przeznacz tyle czasu, ile chory potrzebuje na reakcję.
Nie mów o chorej osobie, tak jakby nie było jej w pomieszczeniu.
Proponuj rozwiązania zamiast wytykania błędów (np. przy ubieraniu). Zwrot „nie rób tego” zastąp „proszę zrób tak”.
Zadawaj pytania zamknięte, czyli zamiast pytać „Jak się czujesz?”, zapytaj np. „czy jesteś zmęczony? spokojny? zdenerwowany?” itp.
Ograniczaj wybór – zamiast pytania „co chciałbyś na obiad?” zapytaj np. „chciałbyś na obiad kurczaka czy mielone?”
Zastąp pytania informacjami, np. zamiast pytać „czy jesteś głodny? ” powiedz „obiad gotowy, zjedzmy”.
Unikaj zwrotów „nie pamiętasz?” albo „mówiłam ci przecież” – to może wywołać u chorego niepotrzebną agresję i frustrację.
Jeśli napotkasz na problem w opiece nad chorym zastanów się jak rozwiązałabyś ten problem, gdyby Twoim podopiecznym było 3-letnie dziecko i spróbuj tej samej metody. Jednocześnie pamiętaj, aby nie zwracać się do chorego jak do dziecka np. „dziecięcym” głosem.

Bijemy na alarm – nie pozwól cierpieć swoim bliskim!

„Newsweek” nr 39/2018 opublikował bulwersujący artykuł na temat sposobu, w jaki traktowani są podopieczni w domach opieki, również tych prywatnych.

https://www.newsweek.pl/plus/spoleczenstwo/domy-opieki-przemoc-wyzwiska-bicie-to-codziennosc,artykuly,432919,1,z.html

Misją naszej Fundacji jest wspieranie Podopiecznych Grupy Polskiego Centrum Opieki Domowej i ich bliskich. Dążymy do zmiany standardów w zakresie opieki nad osobami niesamodzielnymi w Polsce, aby zapobiegać takim patologicznym sytuacją, jakie opisuje wyżej wymieniony artykuł. Opieka domowa to komfort i spokój, na który zasługują zarówno chorzy, jak i ich rodziny.

Bijemy na alarm – nie pozwól cierpieć swoim bliskim!

Oddziaływania niefarmakologiczne w otępieniu

Istnieje wiele metod pobudzających procesy poznawcze, ale nie wszystkie można wykorzystać
u każdego chorego. Dobór zajęć powinien być indywidualny i uzależniony od nasilenia otępienia, gdyż najlepsze rezultaty można uzyskać, stosując ćwiczenia oparte na dobrze zachowanych umiejętnościach, a jednocześnie wymagające wysiłku od chorego. Nie należy jednak planować zadań zbyt trudnych, bo brak rezultatów może zniechęcić chorego do wysiłku.

U chorych we wczesnym stadium otępienia można prowadzić trening wielowymiarowy, który ma za zadanie usprawnić przebieg poszczególnych procesów poznawczych takich jak: pamięć, myślenie, uwaga, planowanie i rozwiązywanie problemów. Trening wielowymiarowy sprowadza się do czytania, pisania, rysowania, wspominania itp.

Inny sposób na poprawę funkcjonowania chorego na otępienie jest trening orientacji
w rzeczywistości. Terapia może być prowadzona w sposób ciągły poprzez wielokrotne powtarzanie w ciągu dnia podstawowych informacji dotyczących chorego i otaczającej go rzeczywistości. W łagodnej fazie otępienia trening orientacji w rzeczywistości może polegać na wspólnym czytaniu gazet czy oglądaniu programów informacyjnych i ich późniejszym omawianiu. W bardziej zaawansowanych fazach otępienia zaleca się dostarczanie choremu podstawowych informacji o nim samym tj. przypominaniu choremu jego imienia i nazwiska, adresu lub miejsca pobytu, aktualnej daty, pory roku, dnia, imion domowników itp. Pomocne może się okazać umieszczenie zegara w widocznym miejscu i wspólne odczytywanie godziny. Podobną rolę może pełnić czytelny kalendarz, w którym można wraz z chorym odznaczać mijające dni. Pomaga również zapisywanie nazwisk bliskich osób, często używanych telefonów, sporządzanie listy codziennych zajęć.

Terapia reminiscencyjna polega na przywoływaniu wspomnień z wcześniejszych okresów życia. Najczęściej odbywa się to w formie rozmów na różne tematy – osobiste lub ogólne przy wykorzystaniu tzw. kotwic pamięci np. starych fotografii, osobistych przedmiotów, filmów video czy płyt z muzyką z dawnych lat. Inną formą tego treningu może być wprowadzenie zmian w otoczeniu podopiecznego (np. w jego pokoju) tak, żeby przypominało ono to z wcześniejszych okresów życia.

Terapia reminiscencyjna ma na celu wzmocnienie tożsamości chorego, zmniejszenie poczucia zagubienia i izolacji oraz poprawę samopoczucia i komunikacji z otoczeniem.

Proponowane tu formy treningu są prostymi metodami, które mogą być stosowane przez opiekunki bez pomocy specjalisty. Utrzymywanie aktywności daje choremu poczucie uczestnictwa w życiu rodziny i sensu życia. Dlatego ważne jest podtrzymywanie wszelkich umiejętności praktycznych chorego poprzez pozwalanie mu na wykonywanie różnych czynności, jednak pod warunkiem, że nie będą one niebezpieczne. Mogą to być czynności, które kiedyś były hobby chorego np. robienie na drutach czy szydełku lub inne mniej skomplikowane czynności jak np. porządkowanie rzeczy, szuflad, układanie kanapek na talerzu, zwijanie wełny, obieranie ziemniaków czy warzyw. Opiekunka może oczywiście zachęcać i udzielać niezbędnych podpowiedzi.

Często zdarza się, że opiekunka wyręcza we wszystkim podopiecznego z otępieniem sądząc,
że postępuje dobrze. Chorzy, za których wszystko robi opiekunka szybciej tracą kontakt z otoczeniem, a przecież zaścielenie łóżka, starcie kurzu czy zmycie kilku naczyń, nie wymaga wielkiego wysiłku fizycznego. Jeśli chory od wielu miesięcy nic nie robi, zapomina o czynnościach dnia codziennego i wykazuje niechęć do podejmowania jakiegokolwiek wysiłku. Systematyczny trening w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego wydłuża okres, w którym chory może funkcjonować samodzielnie lub z niewielką pomocą opiekunki. Trzeba jednak pamiętać o tym, by zajęcia planować na miarę aktualnych możliwości chorego, tak, aby go nadmiernie nie obciążały, gdyż mogłoby to spowodować niekorzystne reakcje, takie jak przygnębienie czy zdenerwowanie, a nawet napad agresji.

Alzheimer, czy demencja – pułapki starości

Wprawdzie choroba Alzheimera jest odpowiedzialna aż za 80% wszystkich przypadków demencji, jednak istnieją pewne różnice, o których powinni wiedzieć opiekunowie osób chorych.

Choroba Alzheimera pojawia się u osób po 65 roku życia, a demencja znacznie później, około 80 roku życia.

Chorzy na demencję wykazują: upośledzenie umiejętności komunikowania się, poważny spadek zdolności rozumowania i znaczne zmniejszenie sprawności pamięci, szczególnie funkcji przypominania. Otępienie starcze(demencja) może być wywołane przez wiele czynników np. Alzheimera, Parkinsona lub nadużywanie alkoholu. Demencja jest otępieniem tzw. naczyniowym. Podstawową przyczyną otępienia jest uszkodzenie komórek nerwowych.

Choroba Alzheimera doprowadza do utraty zdolności wykonywania codziennych czynności i funkcji, takich jak: mówienie, chodzenie, a nawet połykanie. Choroby Alzheimera nie da się cofnąć, wyleczyć, ale można opóźnić jej rozwój. Wymienia się czynniki ryzyka, które mogą doprowadzić do pojawienia się choroby Alzheimera:

wiek powyżej 65 roku życia,
urazy głowy,
nadciśnienie tętnicze,
podwyższony poziom „złego” cholesterolu (LDL),
cukrzyca,
zakażenie wirusem opryszczki,
niski poziom wykształcenia,
predyspozycje genetyczne.

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby Alzheimera są zaburzenia pamięci, czyli zdolności do nabywania nowych lub odtwarzania wcześniej nabytych informacji.
Wraz z rozwojem choroby występują:

zaburzenia mowy, trudności w doborze słów i nazywaniu przedmiotów,
niezdolność wykonywania wyuczonych ruchów jak np. posługiwanie się sztućcami, pisanie, czytanie,
zaburzenia słyszenia i widzenia,
zaburzenia czynności wykonawczych np. ubierania się, gotowania, jedzenia.

W późniejszym etapie choroby otępienie jest tak nasilone, że chory nie wie, kim jest, nie rozpoznaje najbliższych. Niektórzy chorzy są nadmiernie pobudzeni, agresywni, a inni apatyczni i wyczerpani. W chorobie Alzheimera obserwuje się drgawki, drżenie rąk ,przykurcze mięśni. W ostatnim etapie choroby następuje spadek masy ciała, wyniszczenie organizmu i tworzenie się odleżyn.

Demencję można cofnąć, o ile rozpocznie się leczenie w początkowej fazie. Odwracalne postacie demencji mogą być spowodowane przez:

pewne choroby zakaźne,
alkoholizm,
guzy mózgu,
niedobór witamin,
depresję,
zaburzenie czynności tarczycy czy jako efekt uboczny działania leków.

Ważne, by każda osoba, u której pojawią się pierwsze objawy demencji, możliwie szybko trafiła do psychiatry i otrzymała fachową pomoc farmakologiczną i przeprowadzone specjalistyczne badania.

PCOD Sp. z o.o.: Opracowano na podstawie „Leksykonu psychiatrii”, artykułu Jolanty Dyjecińskiej „Żyć z chorobą Parkinsona” i portalu „Opieka nad chorym na Alzheimera.